ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ

Επίπεδο: Γ1 Δεξιότητα: Κατανόηση Προφορικού Λόγου
Πηγή: http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_1_18/12/2012_475028
Επικοινωνιακή γλωσσική δραστηριότητα:

Κατανόηση Προφορικού Λόγου

Τι πρέπει να ξέρει και τι μπορεί να κάνει ο εξεταζόμενος:

Ο υποψήφιος πρέπει να έχει την ικανότητα να καταλαβαίνει κάθε είδος προφορικού λόγου, ακόμη και όταν παράγεται σε γρήγορο ρυθμό, να εκμαιεύει πληροφορίες και υπονοούμενα από συζητήσεις που μπορεί να περιέχουν άγνωστα θέματα και στις οποίες μπορεί να εμπλέκονται αρκετοί ομιλητές που επικοινωνούν με κανονικό ρυθμό ομιλίας.

Πρέπει να μπορεί να παρακολουθεί διαλέξεις και να αναγνωρίζει τις διάφορες ενότητες μιας ομιλίας, όπως βασικές ιδέες, επιχειρηματολογία, υπόθεση, παραδείγματα, γενίκευση, συμπεράσματα αλλά και τη σχέση που υπάρχει μεταξύ τους.

Πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει τις προθέσεις του ομιλητή/συνομιλητή, αστεϊσμούς, παρεμβολές και παρεκκλίσεις, προειδοποιήσεις, συστάσεις, απειλές, να αντιλαμβάνεται και να αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό ευφημισμούς, ειρωνεία και μεταφορική χρήση της γλώσσας.

Πρέπει να μπορεί να συμπεραίνει τη σημασία άγνωστων λέξεων από τα συμφραζόμενα και να χρησιμοποιεί παραγλωσσικά στοιχεία (γκριμάτσες, χειρονομίες κτλ.).

Τύπος εξεταστικού ερωτήματος: Σύγκριση (συμπλήρωση πίνακα)
Λέξεις κλειδιά: Ελλάδα, Τουρκία, Ιστορία
Πεδίο:
Προσωπικό Επαγγελματικό
Δημόσιο Εκπαιδευτικό
Θέμα:
1. Γλώσσα
2. Εκπαίδευση
3. Ελεύθερος χρόνος, Διασκέδαση
4. Επαγγελματική ζωή
5. Καθημερινή ζωή
6. Καιρός
7. Κοινωνικοπολιτική δομή
8. Προσωπικά στοιχεία
9. Σπίτι, κατοικία, περιβάλλον
10. Σχέσεις με άλλους ανθρώπους
11. Ταξίδια
12. Τόποι
13. Φαγητό και ποτό
14. Ψώνια
15. Υγεία και σωματική φροντίδα
16. Υπηρεσίες
Είδος κειμένου:
Άρθρο Λαογραφικό
Αφήγηση Λογοτεχνικό
Βιογραφικό Ομιλία
Διαφήμιση Περιγραφικό
Δοκίμιο Συνέντευξη
Επιστολή Συνταγή
Θεατρικό Συζήτηση
Ιστορικό Άλλο
Επίπεδο ύφους:
Φιλικό Τυπικό
Ενδιάμεσο  

Κείμενο

ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ

Με τη Μόλι Γκριν έχεις πολλά πράγματα να συζητήσεις, αλλά δεν μπόρεσα να αποφύγω να της απευθύνω στην αρχή μια πολύ… «μπανάλ» ερώτηση: πώς μια λευκή Αμερικανίδα φοιτήτρια από τη Βοστώνη επιλέγει στα τέλη της δεκαετίας του ’70 να κολυμπήσει στα άγνωστα και σκοτεινά ύδατα της οθωμανικής ιστορίας;

Το κισμέτ

«Ήρθα στην Ελλάδα με τον πιο τυχαίο τρόπο στον κόσμο: μάθαινα ρωσικά και σκεφτόμουν να ταξιδέψω στην Ευρώπη για να εμβαθύνω τις γνώσεις μου πάνω στη Ρωσία. Ευχαριστώ τον Θεό, αλλά όταν σήκωσα το κεφάλι μου από τα βιβλία συνειδητοποίησα πως δεν μου άρεσε κανένας από τους Ρώσους που συναντούσα στην Αμερική. Αποφάσισα ότι το ταξίδι στη Ρωσία δεν θα ήταν πολύ καλή ιδέα και άρχισα να σκέφτομαι τη Μεσόγειο. Τελικά αποφάσισα να έρθω στην Ελλάδα, κυρίως γιατί το πρόγραμμα ήταν στα αγγλικά. Ήρθα εδώ για ένα εξάμηνο και όπως εκατομμύρια άνθρωποι πριν από εμένα ερωτεύτηκα το τοπίο, αλλά την ίδια στιγμή, αντίθετα με τους περισσότερους επισκέπτες, δεν με ενδιέφεραν οι αρχαιότητες. Έβρισκα πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, στην περίοδο του Εμφυλίου, για παράδειγμα. Αλλά αυτό είναι δικό μου χαρακτηριστικό, πάντα με ενδιαφέρουν πτυχές της ιστορίας κάπως “κρυμμένες” θα έλεγα… Ύστερα από έξι μήνες εδώ έπαθα κάτι, επίσης, συνηθισμένο, ήθελα να έρθω να ζήσω στην Ελλάδα. Όταν το έκανα, ανακάλυψα την οθωμανική περίοδο της Ελλάδας για την οποία δεν είχα την παραμικρή ιδέα.

Όταν λοιπόν έπρεπε να αποφοιτήσω και να πάρω ένα πτυχίο, ήξερα καλά ότι μια εξειδίκευση στη σύγχρονη Ελλάδα σήμαινε και ένα είδος ακαδημαϊκής αυτοκτονίας, καθώς το αντικείμενο παραήταν μικρό. Αποφάσισα, λοιπόν, να δώσω μεγαλύτερο βάρος στον αραβικό κόσμο, έμαθα αραβικά για να εστιάσω στη σύγχρονη Μέση Ανατολή. Πηγαίνοντας στο Πρίνστον να σπουδάσω σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής έγινε κάτι που δείχνει πόσο τυχερή είμαι ή πόσο ισχυρό ήταν το κισμέτ… Έπεσα πάνω στον Δημήτρη Γόντικα που είχε εγκαινιάσει το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών στο Πρίνστον».

Ο Γόντικας την παρότρυνε να μάθει τουρκικά. Και αποφάσισε να επιλέξει ένα μάθημα οθωμανικής ιστορίας που ήταν επιβεβλημένο αν ήθελε να εμβαθύνει στα σύγχρονα γεγονότα της Μέσης Ανατολής.

«Για μένα αυτό το μάθημα ισοδυναμούσε με μια τεράστια ανακάλυψη. Συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσα να ασχοληθώ επιστημονικά με τον ελληνικό κόσμο, αλλά σε ένα πολύ μεγαλύτερο πλαίσιο, για την ακρίβεια σε ένα οθωμανικό πλαίσιο. Και βρήκα εκεί όσα μου άρεσαν. Γιατί προτιμώ τις αυτοκρατορίες από τα έθνη και επίσης είναι κάτι που λέω στους φοιτητές μου: όταν σκεφτόμαστε την Ελλάδα, το μυαλό μας πηγαίνει στη σύγχρονη χώρα, αλλά για αιώνες η Ελλάδα και τα ελληνικά ήταν ό,τι τα γερμανικά για τόσους λαούς στην Κεντρική Ευρώπη. Αν ήσουν χριστιανός και γεννημένος κάπου στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο ή στη Μέση Ανατολή και ήθελες να είσαι μορφωμένος και κάποια μέρα να γίνεις κάτι σημαντικό, έπρεπε να γνωρίζεις ελληνικά».

Επανάσταση και αντίσταση είναι δύσκολα πράγματα

– Ποιον μύθο στην ελληνική ιστορία βρίσκετε πιο ισχυρό;

– Εξαρτάται με ποιο επίπεδο της κοινωνίας μιλάς. Σε ακαδημαϊκό επίπεδο υπάρχει αυτή η ιδέα μιας συγκροτημένης ελληνικής κοινότητας που επιβιώνει από το 1453 μέχρι την Επανάσταση. Σήμερα προσπαθούμε να έχουμε μια πιο δυναμική και σύνθετη προσέγγιση του τι σήμαινε να είσαι χριστιανός στον ελλαδικό χώρο τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και όχι τόσο μέσα από τη ματιά μιας αυτόνομης κοινότητας. Σε ένα πιο καθημερινό επίπεδο θυμάμαι ότι πριν από λίγα χρόνια δημιουργήθηκε πρόβλημα, επειδή ένα βιβλίο ιστορίας ανέτρεπε την ιδέα του «κρυφού σχολειού». Και από αυτή την άποψη το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν χιλιάδες Έλληνες που εξακολουθούν να πιστεύουν στον μύθο του κρυφού σχολείου μάς διδάσκει ότι πολύς κόσμος δεν καταλαβαίνει τη διαφορά ανάμεσα στο εθνικό κράτος και σε μια αυτοκρατορία. Δεν υπήρχε λόγος για τους Οθωμανούς να καταπιέσουν την ελληνική εκπαίδευση και την ελληνική γλώσσα γιατί αυτού του είδους οι ιδιότητες δεν σου παρείχαν και πολιτικά δικαιώματα. Η γλώσσα εκείνα τα χρόνια δεν είχε την πολιτική σημασία που έχει σήμερα. Όταν οι Οθωμανοί έφτασαν στην Αλβανία πολλοί ντόπιοι έφυγαν για την Ιταλία και συνέχισαν να μιλάνε ελληνικά γιατί αυτή ήταν μία κυρίαρχη γλώσσα στην περιοχή. Αυτό δεν σημαίνει πως αν τον 17ο αιώνα υπήρχε ελληνικό κράτος θα ήθελαν να αποτελούν μέρος τους.

– Τελικά ποια είναι η εικόνα για τους Έλληνες στην Τουρκοκρατία;

– Αυτό που λέω στους φοιτητές μου, που ενθουσιάζονται με τη λέξη «επανάσταση», είναι πως επανάσταση και αντίσταση δεν είναι κάτι εύκολο, είναι δύσκολα και επικίνδυνα πράγματα. Και σήμερα υπάρχει αδικία στον κόσμο, αλλά δεν τους βλέπω να βγαίνουν με τα όπλα στους δρόμους. Σε όλες τις εποχές οι άνθρωποι προσπαθούν να συνεχίσουν τη ζωή τους κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Επιπλέον, η ζωή στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα ήταν πολύ τοπική, δεν υπήρχαν τα δίκτυα επικοινωνίας που αναπτύχθηκαν αργότερα, ή πολύ περισσότερο σήμερα. Αυτό που είχε πει ο Κολοκοτρώνης, «οι άνθρωποι που ζούσαν στην Ζάκυνθο ήταν για μένα σαν να ζούσαν στο φεγγάρι». Επομένως, δεν έχει νόημα να εξετάζουμε την οθωμανική περίοδο με σημερινά γυαλιά. Και κάτι άλλο που εκνευρίζει μερικούς Έλληνες φίλους μου. Αυτό το κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησος, ήταν από τα πιο καθυστερημένα σε εξέλιξη σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία. Από τη στιγμή που ο Μέγας Αλέξανδρος έφτασε μέχρι την Περσία, το κέντρο του ελληνικού κόσμου μετατοπίστηκε ανατολικότερα για να επιστρέψει αιώνες μετά και πολύ αργά εδώ που βρισκόμαστε σήμερα.