πιστοποίηση ελληνομάθειας.

WWF Ελλάς: Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Από την ίδρυσή του κιόλας, το 1991, το WWF Ελλάς έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση που τότε έκανε τα πρώτα της βήματα στη χώρα μας. Από τότε το WWF Ελλάς δεν έπαψε να υποστηρίζει σταθερά την πολύπλευρη προσπάθεια των εκπαιδευτικών και των εμψυχωτών εκπαιδευτικών προγραμμάτων με παραγωγή υλικού, επικοινωνία και ζωντανή παρουσία στα σχολεία, με ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για συγκεκριμένες περιοχές, σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, καθώς και ένα δυναμικό τμήμα για την άτυπη Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.

Στο μεταξύ η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση διεθνώς μετεξελίχθηκε ενσωματώνοντας την έννοια της αειφορίας και αναδεικνύοντάς την σε κεντρικό στόχο της. Ήδη από τη Διάσκεψη του Ρίο το 1992 η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είχε θεωρηθεί το κύριο όχημα για μια εκπαίδευση για την αειφορία. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 όμως κι ύστερα διεξάγεται έντονη συζήτηση γύρω από την έννοια της "Εκπαίδευσης για την Αειφορία". Εμφανίζονται πολλοί όροι, όπως "Αειφόρος Εκπαίδευση", "Εκπαίδευση για έναν Αειφόρο Τρόπο Ζωής" κ.α. Ο όρος όμως "Εκπαίδευση για την Αειφορία" αρχίζει να επικρατεί από τo 2005, όταν η UNESCO καταρτίζει τη στρατηγική για την "Δεκαετία για την Εκπαίδευση και την Αειφορία, 2005-2014".

Η έννοια της αειφορίας είναι πολυδιάστατη και επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών. Το τρίπτυχο "φυσικό περιβάλλον, οικονομία, κοινωνία" αποδίδει την ουσία της αειφόρου ανάπτυξης. Ωστόσο ο καθένας αντιλαμβάνεται με τον δικό του τρόπο το πώς ακριβώς επιτυγχάνεται αυτή η ισορροπία. Εμείς αντιλαμβανόμαστε την Εκπαίδευση για την Αειφορία ως μια εκπαίδευση που:

• Αναπτύσσει την κριτική ικανότητα των μαθητών.
• Καθιστά ικανούς τους μαθητές να αντιμετωπίζουν την περιπλοκότητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων με συστημικό και διεπιστημονικό τρόπο, να αποσαφηνίζουν τις αξίες τους και να διαμορφώνουν άποψη και θέση.
• Καλλιεργεί αξίες όπως αλληλεγγύη, σεβασμός στο διαφορετικό, αποδοχή του άλλου, δημοκρατία
• Καλλιεργεί τις απαραίτητες δεξιότητες για υπεύθυνη δράση και συμμετοχή στην Κοινωνία Πολιτών και ενισχύει το αίσθημα του "μπορώ να κάνω τη διαφορά".

Δεν υπάρχουν μονοδιάστατες απαντήσεις στα περιβαλλοντικά προβλήματα. Πιστεύουμε σε μια εκπαίδευση που θα καθιστά τους μαθητές ικανούς να νοηματοδοτήσουν οι ίδιοι την έννοια της αειφορίας.

Εξάλλου τα επιστημονικά του προγράμματα και οι δράσεις του WWF Ελλάς, στο σύνολό τους, βασίζονται στην έννοια της αειφορίας και στην κατανόηση της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής διάστασης των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Η Εκπαίδευση για την Αειφορία στο WWF Ελλάς έχει σκοπό να βοηθήσει όλους όσοι θέλουν να αναπτύξουν τις γνώσεις και τις ικανότητες που χρειάζονται για να αποφασίζουν και να δρούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργούνται λιγότερα προβλήματα στο περιβάλλον και να εξασφαλιστεί ένα αειφόρο μέλλον.

Εκπαιδευτικά Προγράμματα για παιδιά

Όλα τα παιδιά ζωγραφίζουν το σπίτι με τον ίδιο τρόπο. Σαν άνθρωπο. Μάτια (τα παράθυρα), στόμα (η πόρτα), σκούφος (η στέγη). Και καμιά φορά εμφανίζεται μέσα όλη η οικογένεια σε υπερφυσικό μέγεθος. Ίσα που χωράει το σπίτι τον μπαμπά. Το κεφάλι του κοντεύει να βγει από τη στέγη.

Πολύ σωστή απόδοση, από οικολογικής άποψης, ακόμη κι αν δεν είναι αυτή η πρόθεση των παιδιών! Το σπίτι είναι πράγματι ένας ζωντανός οργανισμός που «τρέφεται» με φυσικούς πόρους και αποβάλλει τα υπολείμματα του «μεταβολισμού» του (CO2, απορρίμματα, υγρά απόβλητα κλπ).

Η κατοικία έχει ένα σημαντικό μερίδιο στο συνολικό οικολογικό αποτύπωμα των Ελλήνων. Υπολογίζεται ότι ο οικιακός τομέας ευθύνεται για το 36% της τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και για το 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ζούμε σε πολύ ενεργοβόρα κτίρια. Αυτό σημαίνει κατανάλωση πετρελαίου και ηλεκτρικού ρεύματος, που με τη σειρά του σημαίνει επιβάρυνση του μικροκλίματος, επομένως μεγαλύτερη ανάγκη για ψύξη και θέρμανση. Ένας φαύλος κύκλος δηλαδή. Το οικολογικό αποτύπωμα των σπιτιών μας είναι μεγάλο, όπως άλλωστε και η οικογένεια που δε χωράει καλά στο σπίτι!

Είναι σημαντικό λοιπόν να ξανασκεφτούμε, μαζί με τα παιδιά, τον τρόπο που χτίζουμε και κατοικούμε τα σπίτια μας. Το υλικό αυτό που δημιουργήσαμε με την ευγενική υποστήριξη γνωστής Τράπεζας είναι το δεύτερο μέρος της τετραλογίας «οικολογικό αποτύπωμα και καθημερινή ζωή». Μέσα από το υλικό εξετάζουμε από την αρχή την έννοια του «κατοικείν». Σε τι είδους χώρους θέλουμε να ζούμε και τι είδους αξίες και ανάγκες οδήγησαν σπίτια, γειτονιές και πόλεις να είναι τόσο αποξενωμένα και εχθρικά προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον; Τι είδους λύσεις προσφέρει η τεχνολογία και η βιοκλιματική και οικολογική δόμηση; Ποια είναι η ψυχολογική, κοινωνική, οικονομική και πολιτική διάσταση του θέματος «κατοικία»;

Το υλικό αυτό, που απευθύνεται σε παιδιά από 9 ετών και άνω, καλεί τους μαθητές να διερευνήσουν το πώς κατοικώ (το σπίτι, το σχολείο, τη γειτονιά, τον πλανήτη) μειώνοντας το οικολογικό μου αποτύπωμα και αυξάνοντας την απόλαυση της εστίας. Γύρω από μια κεντρική δραστηριότητα αρθρώνεται η έρευνα που καλούνται να κάνουν οι μαθητές σε ομάδες, αξιοποιώντας το υλικό που έχουμε συγκεντρώσει σε φακέλους, αλλά και υλικό που θα συλλέξουν οι ίδιοι. Για τα παιδιά κάτω των 9 ετών (ακόμη και του νηπιαγωγείου) έχουμε ετοιμάσει ένα ευχάριστο εκπαιδευτικό υλικό που ξεκινά από τα σπίτια των ζώων και τη σοφία τους και φτάνει στην κατασκευή μακέτας του οικολογικού σπιτιού. Η διάρκεια του προγράμματος προσαρμόζεται ανάλογα με το διαθέσιμο χρόνο και τις επιθυμίες της τάξης.

Τελικός στόχος όλων των προγραμμάτων είναι μια νέα ματιά στο «κατοικείν», μια ματιά που συμπεριλαμβάνει στο οπτικό πεδίο το φυσικό περιβάλλον και οδηγεί σε μια νέα σχέση με τον εαυτό μας. Γιατί τελικά η μόνη και αδιαμφισβήτητη κατοικία είναι η ο εαυτός μας και η Γη.