Εκπομπή: «Αληθινά σενάρια»: «Η διαχρονική αγορά της Θεσσαλονίκης»

Επίπεδο: Β2 Δεξιότητα: Κατανόηση Προφορικού Λόγου
Πηγή: ΕΤ3: http://www.ert.gr/webtv/et3/item/1711-02-02-2012-h-diachronikh-agora-ths-thessalonikhs (2/2/2012)
Ηθοποιοί: Νίκος Ασλανίδης [ΝΑ], Παύλος Βασίλογλου [ΠΒ], Παναγιώτης Κοτίδης [ΠΚ], Τάσος Χατζηαδάμ [ΤΧ]

Κείμενο

[ΝΑ]: Στο κέντρο της πόλης απ’ το 1924 λειτουργεί κι ένα κατάστημα που πουλά νήματα και κλωστές. Ίσως να ακούγεται περίεργο, κι όμως με την κρίση, όχι μόνο δε μειώθηκαν οι πωλήσεις, αλλά είχαν και αύξηση.
[ΠΒ]: Το μαγαζί το ξεκίνησε ο παππούς μου απ’ το 1924, μαζί με τον πατέρα μου, ο οποίος μεγάλωσε και μετά το ’70, όταν πέθανε ο πατέρας μου συνεχίζω εγώ.
[ΝΑ]: Τρίτη γενιά, λοιπόν.
[ΠΒ]: Τρίτη γενιά.
[ΝΑ]: Και ξεκινήσατε έτσι με κλωστές;
[ΠΒ]: Ξεκινήσαμε με κλωστές και… είδη ρούχων, … τα οποία τα σταμάτησα εγώ από το ’70 και
[ΝΑ]: Συνεχίζετε με κλωστές… ναι…
το μαγαζί εξειδικεύεται στα νήματα για ράψιμο, για πλέξιμο, για τις βιοτεχνίες. Σήμερα, άμα ‘ρθει μια γυναίκα, έχουμε πάνω από χίλια χρώματα να διαλέξει κλωστή.
[ΝΑ]: Τώρα με την κρίση υπάρχουν περισσότερες γυναίκες που πλέκουνε ή προτιμούνε να πάρουνε κάτι εισαγόμενο φθηνό;
[ΠΒ]: Κοιτάξτε, η γυναίκα άρχισε να κεντάει παραπάνω και να πλέκει αυτά τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, και αρχίζουν να συνειδητοποιούν κι εδώ τη μοναδικότητα του να φτιάξει κάτι κανείς με τα χεράκια του. Δε βγαίνει έξω στα εστιατόρια να ξοδέψει και τα λοιπά. Κάθεται στο σπίτι και πλέκει κάτι. …
[ΝΑ]: «Μπιτ παζάρ» σημαίνει «Η αγορά της ψείρας». Είναι η μοναδική αγορά παλαιοπωλείων στη Θεσσαλονίκη που λειτουργεί από το 1928. Ονομάστηκε έτσι, γιατί τα μεταχειρισμένα ρούχα που πουλούσαν τότε οι πρόσφυγες ήταν γεμάτα ψείρες.
[ΠΚ]: Απ’ τη στιγμή που ήρθανε οι πρόσφυγες από τη Μικρασία, λοιπόν, μετά τη μικρασιατική καταστροφή, μαζευτήκαν κάποια άτομα από εκεί κι ήρθαν σε αυτό το οικόπεδο και πουλούσαν διάφορα ρούχα, αντικείμενα παλιά, εξ ου και η ονομασία «Μπιτ παζάρ». Δηλαδή μπιτ είναι η ψείρα. Πουλούσαν ρούχα, τα οποία είχαν και ψείρες. Έχει μείνει η ονομασία εδώ της αγοράς «Μπιτ παζάρ». Λοιπόν, το οικόπεδο ανήκε στην Εθνική Τράπεζα και κάποια στιγμή αποφασίστηκε από κάποιους που είχαν χρήματα να το αγοράσουν το οικόπεδο και αποφασίσαν να το διαθέσουν στους υπόλοιπους με-έναντι συμβολικού τιμήματος, για να δημιουργηθεί αυτή η αγορά. Την εγκαινίασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1928 και σήμερα έχουν μείνει γύρω στα 45 μαγαζιά, παλαιοπωλεία, στα οποία μπορεί να βρει κάποιος ένα μεταχειρισμένο καναπέ-ψυγείο μέχρι την καλύτερη αντίκα του κόσμου. …Ενδεικτικά ν’ αναφέρουμε: παλιά καπελάκια έχουμε με 5 ευρώ, έχουμε μια κούκλα του 1960 στα 10 ευρώ, απλίκες με 10 ευρώ, 15 ευρώ, το πιο ακριβό αντικείμενο είναι το τζουκ μποξ ενάμιση χιλιάρικο. Έχουμε CD με ένα ευρώ, DVD με ένα ευρώ, παλιές βαλίτσες στα 20 ευρώ, ό,τι τραβάει η όρεξή σας, παιδιά!
[ΝΑ]: Εδώ και αιώνες οι άνθρωποι φορούσαν καπέλα για να προφυλάσσουν το κεφάλι τους από το κρύο, τη ζέστη ή τη βροχή. Τον περασμένο αιώνα τα καπέλα σηματοδοτούσαν την καταγωγή των ανθρώπων που τα φορούσαν, την οικονομική τους κατάσταση ακόμα και την ιδεολογική τους ταυτότητα. Σήμερα λειτουργούν ελάχιστες βιοτεχνίες καπέλων, γιατί οι περισσότεροι δεν τα φορούν πλέον.
[ΤΧ]: Το κατάστημα είναι πηλοποιία, δηλαδή κατασκευή καπέλων. Η δουλειά ξεκίνησε από τον πατέρα πριν 50 χρόνια περίπου. Μια πολύ μεγάλη ανάπτυξη, λόγω των εποχών τότε, διότι κανένας δεν έβγαινε ασκεπής, φορούσαν οι πάντες καπέλο. Από ‘να σημείο και μετά η δουλειά άρχισε να φθίνει, λόγω του ότι ο κόσμος δεν συνηθίζει τόσο πολύ στην Ελλάδα συγκεκριμένα ναα χρησιμοποιεί το καπέλο σαν αξεσουάρ ε μαζί με την ένδυσή του.
[ΝΑ]: Πώς το εξηγείτε αυτό;
[ΤΧ]: Πάρα πολλοί λόγοι έχουν αναφερθεί. Φυσικά δεν είναι , δεν υπάρχει κάτι το οποίο να το βεβαιώνει. Η ψυχολογία του Έλληνα θεωρεί ότι είναι λίγο καταπιεστικό το θέμα καπέλο και ίσως η μεγάλη ανάπτυξη που είχαμε, στην Ελλάδα ιδιαιτέρως, της κομμωτικής, ιδίως στις γυναίκες, οι οποίες προτιμούνε να φαίνονται καλοχτενισμένες στα μαλλιά τους, παρά να φοράνε ένα καπέλο σαν αξεσουάρ με τα ρούχα τους. …Αυτό το καπέλο ονομάζεται ρεπόμπλικο. Εε το υλικό του είναι μερινός. Είναι μάζα μαλλιού πεπιεσμένη εκατό τα εκατό. …Αυτό εδώ είναι μία τραγιάσκα, μάλλινη, χειμωνιάτικη, τραγιάσκα σε καρώ, οκτάφυλλη ονομάζεται. Είναι φτιαγμένη από οκτώ φύλλα, τα οποία ενώνονται με ένα κουμπί στην κορυφή. Αυτό εδώ είναι το καβουράκι το υφασμάτινο. Αυτό είναι το ναυτικό πηλίκιο, ένα παραδοσιακό καπέλο, το οποίο κατασκευάζεται παγκοσμίως μόνο στην Ελλάδα. Κι είναι το μοναδικό, ίσως, καπέλο ελληνικό που γίνεται εξαγωγή στο εξωτερικό. Αυτό είναι ένα πηλίκιο μάλλινο. Μοιάζει αρκετά με το ναυτικό, αλλά δεν έχει τις κλασικές ναυτικές κορδέλες και τα σιρίτια. Κι αυτό είναι ένας τύπος τζόκεϊ, το οποίο φτιάχνεται σε διάφορα υλικά. Συγκεκριμένα, αυτό είναι κοτλέ, σε μαλλί, καλοκαιρινό, χειμωνιάτικο.